2023’ün ilk çeyreğinde ihracat rekoru kıran Türkiye iklimlendirme sektörü Ocak-Nisan 2023 döneminde 2,3 milyar dolar ihracatla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.2’lik bir büyüme gerçekleştirerek sektöründe tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı. Dünya iklimlendirme pazarının 85 milyar doları aştığını ifade eden, sektör geneli itibariyle ana hedeflerinin dünya pazarından yüzde 1.5’luk pay almak ve dış ticaret fazlası veren bir sektör olmak olduğunu belirten İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Başkanı Ayk Serdar Didonyan ve İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal ile bir araya geldiğimiz Temmuz sayımızda, ihracatın sürdürülebilir ve sağlıklı bir oranda artması adına atılması gereken adımları ve iklimlendirme sektörü olarak tüm dünyada yaşanan Yeşil Dönüşüm yaklaşımına dair hayata geçirilen çalışmaları konuştuk.
Dünya iklimlendirme pazarının 85 milyar doları aştığını ifade eden İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Başkanı Ayk Serdar Didonyan, Türkiye iklimlendirme sektörü geneli itibariyle ana hedeflerinin dünya pazarından %1.5’luk pay almak ve dış ticaret fazlası veren bir sektör olmak olduğunu belirtti. “Türkiye İklimlendirme Sektörü geneli itibariyle Ocak-Nisan 2023 döneminde 2,3 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek geçen yılın aynı dönemine göre %3.2’lik bir büyüme gerçekleştirmiştir.” diyen Didonyan, İSKİD İstatistik sonuçlarına göre, en büyük pazar olan split klimalarda geçen yıla oranla üretimde %20, iç pazarda %2 ve ihracatta %20’lik bir artış gözlemlendiğini, buna karşılık 5 yıllık veriler ele alındığında split klima üretiminde %130, iç satışta %35 ve ihracatta %260 oranında artış görüldüğünü açıkladı. VRF, VRV, VRS gibi ticari klima büyüklüğünün önceki yıla göre %15 oranında artış gösterdiğini, ihracat rakamlarında ise %150 büyüme yakaladığını ifade eden Didonyan; ticari klima tarafındaki bu büyümenin, birçok çevre ülkenin satış haklarının Türk firmalarına verilmiş olmasından ve çevre ülkelerdeki pazarın büyümesinden kaynaklandığını vurguladı.
Yerli üretim yapan firma sayısı arttıkça iç pazar da büyüyor
Çatı Tipi Paket Klimalarda ise 2022 yılında inşaat sektöründeki yatırımların artması, AVM ve büyük marketlerde yaygın olarak kullanılması sebebiyle, önceki yıla oranla üretimde %30 ve pazarda %50 seviyesinde artış görüldüğünü belirten Didonyan, “Bu grupta pazarın Türk Malı ürünlere kaydığı gözlendi. İhracat rakamları geçen yıla göre %12 düzeyinde artış gösterirken, bu artış son 5 yılda %108 olarak kaydedildi. Türkiye’de Paket Klima Cihazı konusundaki yerli üretim yapan firma sayısı arttıkça iç pazarın da büyümeye devam ettiği tespit edildi.” dedi. İSKİD sektör istatistik sonuçlarına göre, ağırlıklı olarak kamu binalarında kullanılan Fan-Coil cihazlarının imalatında geçen yıla oranla %43’lük bir artış gözlendiğini, iç satışlarda %20’lik bir artış yaşandığını söyleyen Didonyan, “Fan-Coil cihaz pazarı her ne kadar 5 yıl önceki düzeyi yakalayamasa da, pandemi sırasında durağanlaşan kamu yatırımlarının hareketlenmeye başlamasının pazarın büyümesine pozitif etki ettiği ifade edildi. İhracat rakamlarında son 5 yıl baz alındığında %40 oranında bir artış gözlemlendi.” ifadelerini kullandı. “Klima Santrali pazarında geçen yıla oranla %14 ve son 5 yılda %22 oranında bir daralma görülse de, son 5 yıl değerlendirildiğinde üretimde %12 ve ihracat rakamlarında %57 oranında artış kaydedildi.” diyen Didonyan, “Isı Pompası ürün grubunda son 5 yılda ithalat %140 artış gösterdi. Yurt içi satış %200 seviyelerine çıktı. Ancak Isı Pompaları ürün grubunda ülkemizde yeterli sayıda üretici bulunmuyor.” açıklamasında bulundu.
İklimlendirme sektörü yeniden şekilleniyor
AB ülkeleri için Türkiye’nin iklimlendirme sektöründe üretim üssü konumuna geldiğinin altını çizen Didonyan, “Son yıllarda tüketiciler, iklimlendirme seçimlerinde yalnızca fiyata odaklanmıyor; doğa ve çevre dostu, çevreci tesislerde üretilmiş, enerji verimliliği yüksek cihazları, sistemleri ve çözümleri talep ediyorlar. Bu yükselen trend ise iklimlendirme sektörünü yeniden şekillendiriyor. Türkiye İklimlendirme sektörü bu değişime hızla uyum sağlayarak Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyumlu, yeşil ve dijital dönüşüm ile enerji tasarruflu inovatif, çevre dostu iklimlendirme ürünlerini üretirse, sürdürülebilir ihracat hedeflerini yakalayabilir.” diyerek Türk iklimlendirme sektörünün ana hedef olarak dünya pazarından %1.5’luk pay almayı ve dış ticaret fazlası veren bir sektör konumuna gelmeyi belirlediğini aktardı. İklimlendirme Sektörü için 2023-24 döneminin Yeşil Dönüşüm için adımların hızlandığı bir dönem olacağını söyleyen Didonyan, sektörde faaliyet gösteren üreticilerin yatırımlar yaparak tesislerini daha çevreci tesisler haline getirmeye başladığını vurguladı.
“Türk iklimlendirme sektörü, 2023 yılının Mart ayı itibariyle 671 milyon dolarlık ihracat büyüklüğü ile sektöründe tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı.” diyen İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal, bununla birlikte sektör 2023’ün ilk çeyreğini bir önceki yılın aynı dönemine göre %9,1 artışla 1 milyar 757 milyon dolarlık ihracat büyüklüğü ile kapattığını ifade etti. Sektörün ihracatı, Türkiye ihracat ortalamasının üstünde gerçekleşirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %92,8 olarak gerçekleşti. Türk iklimlendirme sektörünün alt sektörleri için de açıklamada bulunan Şanal, “Yalıtım Malzemeleri alt sektörü haricinde tüm alt ürün gruplarında ihracatını artıran Türk iklimlendirme sektörü, 2023 yılının ilk çeyreğinde 2022 yılının aynı dönemine göre, Isıtma Sistem ve Elemanları alt sektöründe %7,9, Soğutma Sistem ve Elemanları alt sektöründe %3,9, Klima Sistem ve Elemanlarında %11,3, Tesisat Sistem ve Elemanlarında %11, Havalandırma Sistem ve Elemanlarında ise %16,6 ihracat artışı sağladı.” dedi. Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan yılın ilk çeyreğinde ihracatın yüksek olduğu ülkelerle ilgili konuşan Şanal, “2023 yılının ilk çeyreğinde ihracatın en yüksek olduğu ülkeler sırasıyla Almanya, İtalya, Rusya, Birleşik Krallık ve Fransa oldu. Sektörün kilogram birim fiyatı 2022 yılının ilk çeyreğinde 5,2 dolar iken 2023 yılının ilk çeyreğinde 6,3 dolara çıktı.” diye açıkladı.
İklimlendirme sektörü, ihracatta 11. büyük sektör konumunda
İSİB olarak dünya iklimlendirme pazarına dair sektörün hedeflerinden bahseden Şanal, “Türk iklimlendirme sektörü olarak dünya pazarından %1,5’luk pay almak en büyük hedefimiz. 2023 yılı ilk çeyrek rakamları da bunu destekliyor. İhracatçılarımız için tüm sektör paydaşları ile birlikte pazarlama ve iletişim anlamında ciddi çalışmalar yapıyoruz. Bu yıl şu ana kadar Rusya’dan Slovakya’ya, Senegal’den Endonezya’ya kadar geniş bir perspektifte 15 adet fuar, milli katılım ve ticari heyet organizasyonları düzenledik. Yılın sonuna kadar 40’ın üzerinde etkinliği ihracatçılarımızın hedefleri doğrultusunda gerçekleştireceğiz. Türk iklimlendirme sektörü, Türkiye’de Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre ihracatta 11. büyük sektör konumunda.” şeklinde konuştu. “Sektör ayrıca, split klimadaki üretim kapasitesi ile Avrupa pazar lideri, radyatör ve havlupan ihracatında ise dünya lideri konumunda.” diyerek açıklamalarına devam eden Şanal, “Kombi, havalandırma ekipmanları ve esnek hava kanalları üretiminde dünyanın üretim üssü olma yolunda emin adımlarla devam ediyoruz. Soğutma, tesisat, yalıtım gibi diğer ürün gruplarında da benzer başarıları yakalamayı ve dünya sıralamasında orta vadede ilk 10’a girmeyi hedefliyoruz.” dedi.
Isı pompası ve ekipmanları tarafı yeni dönemin paralayan yıldızı
İhracat ve uluslararası piyasalarda etkinleşmek için sektör olarak var güçleriyle çalıştıklarını vurgulayan Şanal, “Pazarlamadan satışa, iletişimden uygulamaya kadar Türk iklimlendirme sektörü, tüm paydaşları ile koordineli, verimli ve iştahlı bir şekilde ilerliyor. Avrupa’da değişen enerji kullanım çeşitlerine yönelik doğru cihaz ve ekipmanları sağlamak adına üretim çalışmalarına hızlı bir şekilde devam ediyoruz. Bu anlamda yurt dışından Türkiye’ye yatırımların da arttığını görüyoruz.” diye konuştu. Özellikle ısı pompası ve ekipmanları tarafının yeni dönemde paralayan bir yıldız olduğunun altını çizen Şanal, “Isı pompası pazarı, geçtiğimiz yıl yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı ile beraber doğalgaz kısıntısı ile birlikte en yüksek noktasına ulaştı. Geçtiğimiz yıl pazar 2,5 kat büyüdü. Tüm dünyada da pazarın büyümesi ve ısı pompasına talebin arttığını görüyoruz. 2030 yılında Avrupa ısı pompası pazar büyüklüğünün yıllık 8 milyon adete ulaşacağını bekliyoruz. Türk firmalarımız için yeniden şekillenen bu dönemin çok hareketli ve verimli geçeceğine inanıyoruz.” ifadelerini kullandı.
