Türkiye İş Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER), İstif Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İSDER), Makine İhracatçılar Birliği (MAİB) ve Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) iş birliğiyle hazırlanan Makine ve Ekipman Kiralama Pazar Analizi Raporu’na göre, 2027 yılına kadar makine ve ekipman kiralama pazarının büyüklüğünün 179,6 milyar dolara ulaşacağı öngörülürken; küresel piyasalarda kiralama sektörü önümüzdeki 15 yıl içinde yüzde 50 büyüyecek.
Türkiye’nin iş, inşaat ve istif makineleri sektörü, pazar büyüklüğü dünya genelinde yaklaşık 120 milyar dolara ulaşan ve gelecek 15 yıl içinde yüzde 50 büyümesi öngörülen makine ve ekipman kiralama (MEK) pazarının etkili oyuncularından biri olmaya hazırlanıyor. Küresel piyasalarda her kesimden, her sektörden ihtiyaçların hızla artması, kaynakların kısıtlı olması kiralama gibi çözüm yöntemlerini öne çıkarırken; 2027 yılına kadar makine ve ekipman kiralama pazarının büyüklüğünün 179,6 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.
İlk beş şirketten üçü, Çin şirketi
Rapora göre, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki kiralama şirketleri, sektörün %80’inden fazlasını temsil ediyor. Çin’deki kiralama piyasasının dikkat çekici bir büyüme gösterdiği, en çok büyüme gösteren ilk beş şirketten üçünün Çin şirketi olduğu da ortaya çıkan sonuçlardan biri arasında yer alıyor. Raporda, dünya pazarındaki ilk beş şirketin, tek başına yaklaşık 20 milyar Euro gelir elde ettiği tahmin edilirken, bu şirketlerin, küresel pazarın neredeyse %20’sini karşılayan bir büyüklüğe sahip olduğu görülüyor.
Türkiye, dünya pazarını güçlendirmeyi hedefliyor
2022 yılı rakamlarına göre, toplam 6 milyar dolarlık cirosu ve yaklaşık 400 bin kişiye yarattığı istihdamla öne çıkan Türk iş, inşaat ve istif makineleri sektörü, kiralama sektöründeki büyüyen pazarda yeni fırsatları yakalamayı, Avrupa Birliği’nin (AB) yeşil dönüşüm hedeflerine uygun yol haritası ve yeni teknolojiler ile küresel rekabete ayak uydurarak, dünya pazarını güçlendirmeyi hedefliyor.
Türkiye’nin potansiyeli rakip ülkelere göre daha büyük
Türkiye, Avrupa bölgesi kapsamında ele alınırken, Avrupa iş ve endüstriyel makine-ekipman kiralama piyasası, 29,70 milyar dolar ile Kuzey Amerika’dan sonra pazar payı açısından ikinci sırada yer alıyor. Gelecek çeyrek yüzyıllık sürede teknolojik devrimin, makine-ekipman kiralama pazarındaki büyük dönüşümün lokomotifi olmaya aday olduğunun işaret edildiği raporda, Türkiye’nin, makine-ekipman kiralama pazarında rakip ülkelere kıyasla henüz gelişmekte olan yeni bir pazar olarak, büyük potansiyel barındırdığı görülüyor.
Yeni teknolojilere ve küresel rekabete ayak uydurarak üretim gücünü artırıyoruz
İstif Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İSDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Karataş, tüm dünyanın küreselleşme olarak tanımlanan ve etkilerini tüm sektörlerde yoğun olarak hissettiren bir süreç içinde olduğunu, istifleme, taşıma ve kaldırma makineleri sektörünün de bu sürecin neden ve sonuçlarıyla yakından ilgilendiğini ve yol haritasını bu yönde belirlediğini ifade etti. Karataş, “Yeni teknolojilere ve küresel rekabete ayak uydurarak üretim gücünü artıran sektörümüz, MAİB’in açıkladığı, 2023 yılının Ocak-Haziran rakamlarına göre, geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında ihracatını yaklaşık %34 artırarak, 374 milyon dolara yükseltti. Neredeyse tüm AB ülkelerinin koydukları yeşil hedefler dolayısıyla; geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik esaslı çalışma prensipleri tüm dünya ticaretini şekillendiriyor ve istifleme, taşıma ve kaldırma makineleri sektörü, dijital dünyanın içerisine her geçen gün daha fazla dahil oluyor. İSDER olarak, tüm sektör girdilerini bilimsellik ve evrensellik ışığı altında yorumlayıp üyelerimizin ve paydaşlarımızın istifadesine sunmak için çalışıyoruz.” açıklamalarını yaptı.
Rapordan öne çıkanlar
Makine ve Ekipman Kiralama Pazar Analizi Raporu, MEK pazarının genel yapısı ilişkin unsurlar, MEK pazarının temel göstergeleri, makine-ekipman kiralama pazarına etki eden dinamikler, makine-ekipman kiralama pazar analizinden stratejilere geçiş ve değerlendirme olmak üzere altı bölümden oluşuyor. Türkiye’de makine-ekipman kiralama pazarının görece yeni bir iş sahası niteliğinde olduğunun altı çizilirken MEK pazarının, ilerleyen dönemlerde büyümesine devam etmesi öngörülüyor.
Dünya MEK pazar büyüklüğünün, 2021 yılı itibariyle 117,9 milyar dolara eriştiği belirtilen raporda, kiralık filosuna her geçen gün eklenen son teknoloji makine-ekipmanların yanı sıra inşaat, bayındırlık ve altyapı gibi alanlardaki sürekli gelişmelerin kiralama hizmetlerine olan talebi artırması doğrultusunda; pazar büyüklüğünün 2027 yılına kadar 179,6 milyar dolara ulaşacağının öngörüldüğü bildiriliyor. Dünya makine-ekipman kiralama pazarının, pazarın çoğunluğunu oluşturan ilk beş hizmet sağlayıcısı tarafından kontrol edildiği belirtilen rapora göre, Avrupa Kiralama Derneği’nin (ERA) resmi dergisi International Rental News’un (IRN), Haziran 2022’de yayınlanan IRN100 anketi, kiralama pazarındaki şirketlerden ilk 100’de yer alanların 2020 yılında salgın yüzünden toplam gelirlerinin %6,4 düşerken, 2021 yılında ise %15 artışla 56,9 milyar dolara yükseldiğini ortaya koyuyor. 2021 yılı itibariyle, dünya iş ve endüstriyel makineekipman kiralama pazarında en büyük pay %50,1 ile (52,3 milyar dolar) hafriyat ve kazı-makine ekipmanına aitken, yol yapımı ve beton makine-ekipmanının payı % 23,9 (25 milyar dolar), malzeme elleçleme makine-ekipmanının payı %19,8 (20,6 milyar dolar) ve diğeri %6,2 (6,48 milyar dolar) oldu. Küresel personel yükseltici platform kiralama pazarının büyüklüğünün ise aynı yıl itibariyle yaklaşık 19,2 milyar dolara yükseldiği tahmin ediliyor.
İş ve inşaat MEK pazarı yüzde 6,1 büyüdü
Türkiye iş ve inşaat makine ekipmanı kiralama pazarı büyüklüğünün 2021 yılı itibariyle 443,7 milyon Euro olduğu belirtildi. Pazar, 2021 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık %6,1 oranında büyüdü. 2022 yılı sonu itibariyle pazarda %10’dan daha fazla bir daralma beklentisi bulunuyor. 2020 yılında kiralamaya giden makineekipman sayısı 2019 yılına göre %70,1 artış gösterirken; bu oran 2021 yılında 2020 yılına göre salgının yarattığı baz etkisiyle birlikte %75,9 oldu. 2022 yılında ise kiralamaya giden makine-ekipman sayısında %2,4 gibi görece sınırlı bir artış olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de iş ve inşaat makine ekipmanı sektöründe kiralama pazarında faaliyet gösteren işletmeci sayısı 2019, 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla 782, 816 ve 865 iken, bu işletmelerde çalışanların sayısı da söz konusu yıllar itibariyle 4 bin 507, 4 bin 404 ve 4 bin 17 oldu. 2021 yılı itibariyle söz konusu işletmelerden 218’i, yani yaklaşık %25,2’si İstanbul’da faaliyet gösteriyor.
İlk 10’da yer alan işletmeler toplam parkın yüzde 68’ine sahip
İstif makine ekipmanı kiralama pazarı büyüklüğü ise, 2021 yılı itibariyle 110,6 milyon Euro olarak tahmin ediliyor. Pazarda yaratılan ciro, 2019-2021 yılları arasında %16,7 oranında büyürken, 2022 yılı sonu itibariyle %5- 10 aralığında daralma bekleniyor. İstif makine ekipmanı kiralama pazarında faaliyet gösteren girişimci sayısı 2021 yılı itibariyle 418. Makine-ekipman filo büyüklüğü açısından ilk 10’da yer alan işletmeler toplam parkın yaklaşık %68’ine, diğer 408 firma ise sadece %32’sine sahip.
