Türkiye, turizm sektöründe 2023 yılı sonunda 60 milyon turist ve 55 milyar dolar girdi hedefine emin adımlarla ilerliyor. Bu bağlamda Ege’nin incisi İzmir ve bölgesinde 2023 yılının turizm sektörü açısından nasıl bir dönem geçirdiğini konuştuğumuz Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler; Temmuz ayında 263 bin 861, yılbaşından bu yana ise toplam 797 bin 951 turisti bölgede ağırladıklarını ve İzmir’in turizm çeşitliliği anlamında iyi bir ürün olduğunu ifade etti.
2023 yılı turizm için büyük hedeflerin olduğu, başarılı ama beklentilerin tam karşılanmadığı bir yıl olarak değerlendiriliyor. İzmir ve bölgesi için 2023’ün bugüne kadarki dönemi nasıl geçti, beklentiler ne kadar karşılanabildi? Kalan dönem için görüşlerinizi öğrenebilir miyiz?
Türkiye’de turizm sektörü 2019 yılından beri hem beklentiler dışında gelişen olağanüstü durumlar hem de dünyadaki rakipleriyle mücadele ediyor. Thomas Cook’un batması ve alacakların tahsil edilememesiyle başlayan süreç, iki yıllık pandemi süreci, büyük orman yangınları, devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, bu yılın başlarında milli felaketimiz olan yüzyılın depremi, devamında seçim süreci ve seçim ekonomisi, enflasyon, vergi, enerji, işçilik, hammadde fiyatlarındaki yükselmeler, Eximbank ve Merkez Bankası İhracatçı Kredilerindeki kısıtlama ve bugünlerdeki faiz döviz ikilemi, turizmcinin sektörü binbir zorlukla getirdiği seviyelerde rahat bir solukla durmasını engelliyor. İkinci konut ve yabancılara satılan evlerin tatil amaçlı konaklama için kiralanması, bunların turizmcinin tabi olduğu hiç bir mevzuata tabi olmaması, devletimize vergi, turizmciye müşteri ve gelir kaybı olarak dönmesi gibi büyük ve ayrı bir sorun da yaşanıyor. Enflasyonist ortam ve alım gücünün düşmesiyle de iç pazarda bir daralma söz konusu. Sektör bütün bunlara rağmen Türkiye genelinde 2023 yılı hedefleri olan 60 milyon turist ve 55 milyar dolar girdiyi sağlayacak gibi görünüyor.
İzmir ve bölge olarak bayramda tam doluluk yaşadık. Takip eden günlerde ise rezervasyonlarda düşüşler yaşandı. Enflasyonist baskıyla yurt içinden azalan talepleri yurt dışından gelen ek rezervasyonlarla doldurmaya çalıştık. 2023 Temmuz ayında 263 bin 861, yılbaşından bu yana ise toplam 797 bin 951 turisti bölgemizde ağırladık. Bu rakamlar bir önceki aya göre girişlerde %6,28 azalış, yıllık bazda ise yaklaşık %3’lük bir artışı ifade etmektedir. Ağustos ayı hem yabancı turistin hem de yurt dışındaki vatandaşlarımızın tatil için ülkemizi tercih ettiği önemli bir aydır. Aylık bazdaki azalışı telafi etmeyi ve yıllık bazdaki artış oranını yükseltmeyi umuyoruz. Sektör olarak kalan aylarda da şartların elverdiği ölçülerde belirlenen hedefleri tutturmaya çalışacağız.
12 ay turizm tüm şehirler için ana hedef olarak gözüküyor. İzmir ise son dönemde kruvaziyer, fuar gibi farklı alanlarda da atak yapmış gözüküyor. Şehrin olanaklarını göz önüne aldığımızda 12 ay turizm için nerelere ve nasıl yoğunlaşılmalı? TGA’nın tanıtım stratejisi bölge için yeterli mi?
Ege Bölgesi dış pazarda en çok İngilizler ve Almanlardan rağbet gören, yatak kapasitesinin önemli bir bölümünü de iç pazardan dolduran bir bölgemiz. İzmir ve çevresi için hedef olarak konulan 2 buçuk milyon turist bizce çok az. Çünkü İzmir’de turizm çeşitliliği yönünden her şey var. Deniz, kum, güneş, sağlık, gastronomi, inanç, tarih, kültür hepsi var. İzmir bu anlamda çok iyi bir ürün. Ama bunlar iyi işlenmiyor ve yeterince tanıtılmıyor. İlgililerin yerel dinamiklerle uyumlu bir çalışması olmuyor. Ortak bir çalışma kültürü maalesef yok. Bizler çok turistin yanı sıra, nitelikli ve üst gelir düzeyine mensup turistin de bölgeye gelmesini hedefliyoruz. Bunları dikkate alarak hedefin 5 milyon turist olması gerektiğini söylüyoruz. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA)’nın tanıtımlarında Ege’nin sadece Yunanistan’a değil Türkiye’ye de ait olduğu, aynı güzelliklerin bizim kıyılarımızda da olduğu, bunun yanında daha avantajlı konuların bulunduğu vurgulanıyor. Bu tanıtımların sonucunda özellikle İngiliz pazarından Türkiye’ye önemli bir yönelme yaşanıyor. Ancak biz turizmciler olarak TGA’nın sadece İngiliz pazarına değil, Çin ve Amerika gibi çok turist potansiyeli olan pazarlara yoğunlaşacağını biliyoruz. Bu durum hem bölge turizmimizin hedeflerine hem de Türkiye’nin 2030 yılında 100 milyon turist, 100 milyar dolar girdi hedefine ulaşmasında çok önemli bir rol oynayacaktır.
Kalifiye eleman sorunu sektörün kalıcı bir sorunu haline gelmeye başladı. Bölgenizdeki otellerde durum nasıl? Hangi adımlar acilen atılmalı?
Türkiye turizmi son yıllarda büyük bir hızla ileri adımlar atmaktadır. Tesisleşme ve yenileşmelerle kalifiye eleman sorunu da daha belirgin hale gelmektedir. Tesislerimizdeki eleman ihtiyacının bir bölümü iç kaynaklar ve eğitimlerle karşılanmaya çalışılmakta, ülkemizdeki lise ve üniversite düzeyinde turizm eğitimi veren kurumlardan da nitelikli personel sağlanmaya çalışılmaktadır. Turizm sektörü son yıllarda nitelikli personel açısından olumlu bir seviye yakalamıştır. Bu kalifiye personelin yılın 12 ayı tesis bünyesinde tutulması gerekmektedir. Ancak ülkemizin ekonomik gerçekleri bu konuda işletmeciyi zorlamaktadır. Turizmin 12 aya yayılmasıyla dönemsel çalıştırma ve akabinde personel kayıplarının önüne geçmeye çabalıyoruz. Bölgemizdeki otellerde de durum aynıdır. Devlet-sektör iş birliğiyle sorunları masaya yatırıyor ve çözüm yolları üzerinde çalışıyoruz. Birlikte, bu çabanın ülkemizi dünya turizminde çok daha iyi bir noktaya taşıyacağına inanıyoruz.
