Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ayşem Ulusoy’u sayfalarımızda ağırladığımız Kasım sayımızda Ulusoy, navlunda normalleşme sinyallerinin sektöre etkisini okurlarımız için değerlendirdi.
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ayşem Ulusoy, Covid-19 salgını sonrası büyük değişime giren küresel ticaretin, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Rusya’ya uygulanan ambargolar ile tetiklenerek ikinci bir şok yaşadığını ifade ederek, “Salgının yayılmasını önlemek için ekonomik faaliyetlerde katı kısıtlamalara gidilmesi, perakende satışlarda büyük bir düşüşe yol açarken; kısıtlamaların hafifletilmesiyle ve ülkelerin yeniden dışa açılmaya başlamasıyla keskin bir ekonomik toparlanma görülmüştü. Ertelenmiş talebin de etkisiyle deniz yolu navlunları tarihi seviyelere çıkmıştı fakat 2022 Eylül sonu itibarıyla Asya’dan Avrupa’ya gönderilen 40ft konteyner navlunları 4.000 dolar seviyelerine kadar geriledi. Yüksek enflasyonun yol açtığı potansiyel bir küresel resesyon zemininin navlun fiyatlarını aşağı çektiğini, tüketim ürünlerine Covid-19 sonrası talep artışının yavaşlaması, perakendeci ve üreticilerin de mallarını normalden daha erken tedarik etmesi bu düşüşe katkıda bulundu.” diye konuştu.
Uluslararası kuruluşların, küresel ticarete dair öngörülerini aşağı yönlü yenilemeye başladığını belirten Ulusoy, “Bu durum, mal ticaretindeki azalmaya bağlı olarak deniz yolu konteyner taşımalarında düşüşün devam edeceğinin de habercisi olarak kabul ediliyor. Küresel üretim, Çin ve Rusya’daki gerilemeler nedeniyle bu yılın ikinci çeyreğinde daralırken, ABD tüketici harcamaları beklentilerin altında kaldı. Yükselen petrol fiyatları navlunların doğrudan belirlenmesinde önemli bir etken oldu. Dolayısıyla yükselen her bir kalem lojistik sektöründe maliyetlerin artmasına ve nihai olarak da tüketici fiyatlarının yukarı yönlü baskılanmasına sebebiyet verdi. Bunun yanı sıra gerek maliyet analizi gerekse hizmet fiyatlarının tespiti lojistik sektörünü zorlamış olsa da sektördeki büyük oyuncular yatırımlarına devam etti.” dedi.
Global ekonomi için öncü gösterge
“Amerika ve Avrupa’daki büyük perakendecilerin ürünlerini daha erken tedarik etmeleri, devamındaki talebin düşmesi ve küresel ekonomide olası resesyonun etkisiyle navlun seviyelerinin yılın geri kalanında düşmeye devam edeceğini öngörüyoruz.” diyen Ulusoy, “Ülkemizin yoğun ticaret rotalarına bakarsak; Uzak Doğu ithalat, Akdeniz ve Orta Doğu ihracat navlunlarında global konteyner endeksine paralel bir düşüş yaşandığını yakından takip ediyoruz.” diyerek açıklamasına şöyle devam etti:
“Bazı önemli limanlarda gemi sıkışıklığı ve sefer iptalleri devam ederken yüksek yakıt masrafları navlun fiyatlarında Covid-19 öncesi seviyelere dönüşü engellediğini de görmekteyiz. Ayrıca karbon emisyonunu azaltacak, yeni nesil deniz yolu konteyner gemi yatırımları da maliyetlerin yüksek seviyelerde oluşmasına neden oluyor. Global konteyner hatlarının haricinde, yeni oyuncuların pazara girmeye çalışması da ayrıca navlun seviyelerinin düşmesine az da olsa katkıda bulundu. 2023-2024 arasında hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni nesil konteyner gemileri kapasitesi nedeniyle navlun seviyelerinin normalleşeceğini değerlendiriyoruz.
Global ekonomik durum, siyasi krizler, savaşlar ve kısıtlamalar projeksiyonumuzu daraltsa da navlun fiyatlarının kısa-orta vadede artması beklenmiyor. Sektörel nedenler dışında global enflasyon ve faiz verileri, siyasal krizler ve enerji krizi artık dünyada her sektörü yakından ilgilendiren ve takip edilmesi gereken göstergeler olarak öne çıkıyor.
Global ticarette bitmiş ürünlerin yüzde 90’ı konteyner gemileri ile taşınıyor. Dolayısıyla konteyner navlunları, global ekonomi için öncü göstergelerden biri olarak kabul edilebilir. Dolaşımdaki yükün azalması, navlunların sert bir şekilde düşmesi ve bunun bir süreklilik arz etmesi küresel bir daralmanın habercisi olarak nitelendirilebilir.
