TÜRKİYE’DE YEŞİL BİNALAR VE YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMİ

Kullanım süresi boyunca çevreye en az zararı veren ve doğal kaynakları en verimli şekilde kullanarak hizmet veren binalar yeşil bina olarak adlandırılırlar. Yeşil binalar birçok teknik özelliğe bağlı olarak tanımlanırlar. Bunlar genel olarak kısaca şöyle sıralanabilir; – Binanın inşaatında geri dönüşüm malzemelerinin ve geri dönüştürülebilir malzemelerin kullanılması – İnsan sağlığına zarar verecek yapı malzemesi kullanılmaması – Binanın enerji gereksinimini, yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları ile karşılaması ve fosil yakıt kullanımının en aza indirilmesi – Üst düzey ısı yalıtımına sahip olması ve dolayısıyla ısıtmasoğutma kaynaklı enerji tüketiminin en aza indirilmesi – Aynı şekilde kaliteli bir akustik yalıtım yapılarak hem bina sakinleri hem de bina çevresindeki insanlar için ses konforu sağlanması – Güneş ışığından en yüksek düzeyde yararlanan bir tasarıma sahip olarak aydınlatma kaynaklı enerji tüketimini en aza indirmesi ve bina yaşayanlarının günışığından mümkün olan en yüksek seviyede faydalanarak psikolojik olarak daha iyi hissetmesine yardımcı olması – İdeal iklimlendirme ve havalandırma sistemleri kullanarak bina yaşayanları için iç hava kalitesini en yüksek düzeyde, en az enerji kullanımı ile sağlanması – Yağmur suyu/gri su toplama ve arıtma sistemleri ile binanın birincil su kullanım miktarının düşürülmesi – Atık yönetim sistemi ile geri dönüşüm düzeyinin artırılması ve sıfır atık hedefine ulaşılması Dünyanın kaynaklarının hızla azalması ve insanların artan bilinci ile sürdürülebilir yeşil binalara olan ilgi günümüzde yüksek düzeylere ulaşmıştır. Bunun bir yansıması olarak dünya çapında yeşil bina inşaatları hızla çoğalmış ve bu yeşil binaların derecelendirilmesi ihtiyacı doğmuştur. ABD’de LEED, İngiltere’de BREEAM, Japonya’da CASBEE, Almanya’da DGNB vb. yeşil bina derecelendirme sistemleri kurulmuştur. Ülkemizde ise 2021 yılında yasal bir düzenleme ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Binalar için Yeşil Sertifika (YeS-TR) sistemi hayata geçirilmiştir. Binalar için Yeşil Sertifika Yönetmeliği kapsamında düzenlenen bu sistem ile ülkemizde yapılacak yeşil binalar Ulusal Üstünlük, Çok İyi, İyi, ve Geçer olmak üzere dört ayrı seviyede derecelendirilir. Bu derecelendirme 6 ana tema çerçevesinde yapılır: – Bütünleşik Bina Tasarımı, Yapım ve Yönetimi (BBT) – Yapı Malzemesi ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YMD) – İç Ortam Kalitesi (İOK) – Enerji Kullanımı ve Verimliliği (EKV) – Su ve Atık Yönetimi (SAY) – Bina İnovasyon (İNO) Sistem, yapı sahibi adına Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş YESU (Yeşil Sertifika Uzmanı) tarafından resmi başvurunun yapılması, yine YESU tarafından tasarım sürecinden başlayarak bina inşaatı boyunca teknik danışmanlık hizmeti verilmesi, yetkili denetleyici kuruluş TÜÇA (Türkiye Çevre Ajansı) tarafından yapının ve inşaat sürecinin denetlenmesi ve puanlandırılması sonucu Bakanlık tarafından inşaatın bitimi sonrası sertifikalandırılması aşamalarından oluşur. Küresel Ayak İzi Ağı’nın (GFN) açıkladığı üzere 2022’de gezegenimizin bir yıllık kaynağını olması gerekenden 156 gün önce yani 28 Temmuz 2022 itibariyle tüketip, gelecek yıllardan yani gelecek nesillerimizden borçlanmaya bu yıl da devam ettik. Daha yaşanılabilir bir dünya ve kendilerinden borç alacağımız değil, kendilerine güzel bir miras bırakabileceğimiz gelecek nesillerimiz için bu kırılgan sürdürülebilirlik düzenini geri çevirecek en önemli kilometre taşlarından biri olan sürdürülebilir yeşil binalara yönelmek artık bir tercih değil zorunluluk olmaya başlamıştır.