OECD raporunda Orta Koridorun gerçek potansiyelinin ortaya çıkarılabilmesi için önerilen net adımlar, halihazırda UND olarak bölge ülkeleriyle yürütmekte olduğumuz taşımacılık ilişkilerinin de temel gündemleri arasında görüşülmekte; ayrıca geçtiğimiz yıl Türk Devletleri Teşkilatı adını alarak daha güçlü bir organizasyona kavuşan Türk Dünyası iş birliğinin da ana gündeminde yer alıyor.
– Türk devletleri arasında ikili ve transit taşımaların serbestleştirilmesi
– Karayolu ücretlerinin düşürülmesi
– Profesyonel sürücü vizelerinin kaldırılması ve kalış sürelerinin uzatılması
– Bölge çapında uyumlaştırılmış yasal çerçeve ve standardizasyon
– Sınır geçişlerinin ve transit dokümantasyonun dijitalleştirilmesi
– Sınır işbirliklerinin ve veri alışverişlerinin, ayrıca gümrük kapasitelerinin artırılması
– Hazar denizindeki gemi filosunun geliştirilmesi ve tarifeli seferlerin konması
2023 yılında gerçekleştirilen ilk TDT Çok Modlu Taşımacılık Forumu’nda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Uraloğlu’nun destek verdiği Türk Dünyası 2040 Vizyonu’nda Orta Koridor ile ilgili net hedefler halihazırda tüm üye ülkelerce taahhüt edilmiştir:
• Trans-Hazar Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridorunun Doğu ile Batı arasındaki en kısa ve en emniyetli ulaşım bağlantısı haline getirilmesi ve Üye Devletlerin, bu Koridor üzerinden bölgesel ve küresel tedarik ve değer zincirlerine entegre edilmesi,
• Trans-Hazar Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridoru ile ilgili ulaşım politikalarının ve yükle ilgili teknik standartlarının uyumlaştırılması,
• Üye Devletler arasında ulaşım ağlarının dijitalleşmesinin desteklenmesi
• Hazar Geçişli Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridorunun tüm potansiyelinden yararlanmak için gümrük ve idari usulleri kolaylaştırmayı ve sınır geçiş işlemlerinin uyumuna ve sadeleştirilmesine katkı sağlayacak Kervansaray Projesi çerçevesinde gümrük işbirliği ile İpek Yolu’nun canlandırılması,
Türk Devletleri Teşkilatı’nın 2025 yılında yük kapasitesinin 10 milyon tona çıkarılması öngörülen Orta Koridorun gelişimini pozitif yönde etkileyecek olan girişimlerine baktığımızda;
– Orta Koridor kapsamında yürütülmekte olan iş birliği çerçevesinde, TDT üye ülkelerinin Ulaştırma Bakanları arasında bir Ortak İşbirliği Protokolü’nün imzalanması,
– Ayrıca, ülkeler arasında ulaştırma alanında çıkabilecek sorunlara pratik çözümler getirmesi öngörülen Bakan Yardımcıları düzeyinde bir Koordinasyon Kurulu’nun kurulması,
– Bakü, Aktau ve Samsun Limanları arasında Kardeş Liman ilişkisi tesis eden bir Mutabakat Muhtırasının imzalanması,
– Üye ülkeler arasında Hazar geçişlerini kayda değer biçimde teşvik edecek Uluslararası Kombine Yük Taşımacılığı Anlaşması’nın imzalanması,
– Gürcistan güzergahına göre daha düşük maliyetli bir alternatif güzergah sağlayarak Orta Koridor’da Türkiye ile Türk Dünyası arasında kesintisiz karayolu bağlantısı kuracak olan Zengezur Koridoru’nun Hazar Geçişli Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridoru’na entegre edilmesi yönünde Azerbaycan’ın çabalarının desteklenmesi kararının alınması,
Derneğimizin de yoğun şekilde destek verdiği çalışmalar ve girişimlerle yakın dönemde, Orta Asya bölgesine yönelik ihracatımızın kilit ülkeleri Azerbaycan, Özbekistan, Kırgızistan gibi ülkelerde Türk taşımacılara yönelik transit kısıtlamaların kaldırılması veya ayrımcı ücretlerin kaldırılması yönünde önemli kazanımlar elde edilmiştir.
Öte yandan, Avrupa Birliği’nin Küresel Geçit Projesi kapsamında 29- 30 Ocak 2024 tarihlerinde Brüksel’de gerçekleştirilecek olan Küresel Geçit – Avrupa ve Orta Asya Arasında Sürdürülebilir Taşımacılık Bağlantısı başlıklı Yatırımcılar Forumu’nun ana gündeminin de Hazar Geçişli Ulaşım Koridoru’nun uzun vadede Avrupa’yı Orta Asya’ya 15 gün veya daha kısa sürede bağlayan çok modlu, modern, rekabetçi, sürdürülebilir, öngörülebilir, akıllı ve hızlı bir koridor haline getirilmesi olması da asla tesadüf olarak değerlendirilemez.
Dolayısıyla, global lojistik açısından ülkemizin, Küresel Geçit projesi çerçevesinde Avrupa Birliği ile iş birliği olanaklarını en etkin biçimde değerlendirmesi, Orta Koridorun gelişiminde Avrupalı tedarik zinciri paydaşlarının ortak çıkarlarını vurgulayarak bu süreçte Orta Koridorun Avrupa ayağında da yukarıda bahsedilen iyileştirmelerin hızla hayata geçirilmesi için Türkiye olarak çalışmalarımızı yoğunlaştırmanın tam zamanı diyoruz.
ŞERAFETTİN ARAS
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkanı
