Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, yenilenebilir kaynaklarla enerji üretiminde önemli bir yol kat eden ülkemizde Güneş Enerji Santralleri’nin (GES) önünün daha da açılması gerektiğini kaydederken, her geçen gün yatırım maliyeti düşen ve verimliliği artan GES ve enerji depolama sistemlerinin ülkenin enerji ihtiyacının karşılanmasında kritik önem taşıyacağını ve geleceğin en büyük enerji oyuncusu olacağını vurguladı.
Türkiye’nin GES kurulu gücünde 12 bin megavata ulaştığını anımsatan Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, günümüzde orta ve büyük ölçekli firmaların öz tüketim amaçlı GES kurulumu için çatılarının yetmemesi nedeniyle arazilerde 5.1.h kapsamında GES kurulumu yapmak istediğini, ancak yeterli trafo bağlantı kapasitesi olmaması ve kredi faizlerinin aşırı yüksek olmasının en büyük iki sorun olarak karşılarına çıktığına dikkat çekti.
Gerçek yatırımcı ortaya çıkarılmalı
GES’lerin gece enerji üretmemesi, bulut geçişlerinde üretimde oynamaların olması gibi sebeplerden dolayı kararlı bir şebeke için enerji depolamalı sistemlerin ön plana çıktığını belirten Erk an, 1,5 yıl önce düzenleme yapılarak ilk kez güneş ve rüzgar enerjili enerji depolama sistemlerinin kurulmasına yönelik lisans başvurularının alınmaya başladığını ve 30 gigavatın üzerinde ön lisans verildiğini ancak verilen bu ön lisansların oldukça büyük bir kısmının çeşitli sebeplerden dolayı yapılmayarak trafo kapasitelerinin boş kalacağını öngördüklerini bildirdi. Erkan, depolamalı ön lisansları alanların içerisinden gerçek yatırımcıları ortaya çıkaracak yeni düzenlemelerin yapılması gerektiğini böylelikle 3 yıl sonra yatırım yapılmaması sebebi ile boş düşecek.
kapasitelerin bugünden yatırım yapmaya hazır 5.1.h lisanssız projelere kaydırılmasının GES kurulumlarını hızlandıracağını belirtti. Böylelikle 2035’teki 53 gigavatlık GES kurulu güç hedeflerine ulaşmadaki önemli bir adımın atılmış olacağını da sözlerine ekledi.
Evlere yönelik sistemler yaygınlaşacak Güneş enerjisinin dünyada evsel sistemlerle hızla büyümeye devam ettiğini belirten Erkan, her yerde kurulabilmesi sebebiyle dağıtık bir üretim tesisi olmasının büyük avantaj sağladığına vurgu yaparak, “Bugün fosil yakıtlı araçların yarısı elektrikli araç olduğunda apartman ve villa otoparklarında araçları şarj etmeye kalsanız şebeke alt yapısı yetmeyecek. Bütün bu alt yapı şebekesinin değişmesi oldukça zor. Apartmanlara ve villalara kurulacak GES + enerji depolama sistemleri ile hem araçları şarj etmek hem de konutların elektrik ihtiyacını karşılamak mümkün olmakta. Bugün küçük ölçekli Ev tipi GES’leri 50 kilovata kadar kurma hakkınız var. Fazla üretiminiz olduğunda başka ildeki aynı kişiye ait meskenler ile mahsuplaşma ve şebekeye kendi tarife grubu fiyatı üzerinden vergiden muaf olarak satış hakkınız da bulunmakta.” dedi.
Ev tipi GES kurulurken başvuru ve kabul süreci yaklaşık 6 ile 9 ay arası sürmekte ve sırf bu bürokratik işlemlerden dolayı birçok yatırımcının evine GES kurmaktan vazgeçtiğini ve bu sebeple yurt dışında olduğu gibi ülkemizde de bu sürecin kolaylaştırılması gerektiğini aktaran Erkan, GES’lerin de online başvuru yapılması ve 2-3 gün içinde bir yetkilinin gelerek sistemi devreye alması şeklinde kolay olması gerektiğini belirterek ev tipi GES’lerin yaygınlaşması için bu tür mevzuatsal düzenlemenin yapılmasının şart olduğuna dikkat çekti.
Yurt dışı uygulamalara bakıldığında, ev tipi GES uygulamalarının arazi tipi GES uygulamalarına göre çok daha yaygın olduğunu belirten Erkan, yapılacak mevzuatsal düzenlemeler ve küçük ölçekli sistemlere verilecek özel kredi destekleri ile ev tipi GES kurulumlarının arazi tipi GES kurulumlarını yakalayacağını belirtti.
Yeni yapılacak fabrika ve apartman çatılarına GES zorunluluğu getirilmeli Yeni fabrika ve apartmanlar yapılırken çatıların GES kurulumu için uygun açı ve mukavemette yapılmasının yanında inşaat m2 büyüklüğü ile oran tılı güçte GES kurulum zorunluluğunun getirilmesi gerektiğini de sözlerine ekleyen Erkan, geçmiş yıllarda yapılmış fabrika çatılarının GES kuruluma uygun olmaması sebebi ile birçok işletmenin çatılarına GES kurulmadığına da dikkat çekti. Bunların yanında bazı belediyelerin yeni yapılacak apartmanlara ortak alan ihtiyacını karşılamak üzere çatısında 5kW GES kurulumu zorunlu kıldığını ifade eden Erkan, bunun tüm belediyeler için de zorunluluk haline getirilmesi gerektiğine değindi.
Sektörün büyümesi için GES’lere yönelik özel kredi sağlanmalı
Günümüzde birçok yatırımcısının GES yatırımı yapmaya karar vermiş olmakla beraber yüksek kredi faiz oranları nedeni ile yatırımlarını ertelediğini belirten Erkan, yurt dışından yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik düşük faizli ve uzun vadeli özel kredilerin getirilmesi ve yenilenebilir enerji yatırımlarında kullandırması ile bu sorunun çözülebileceğine dikkat çekti.
Yüzer GES’ler ülkemiz için önemli bir potansiyel
Enerji alanında düzenlemeler içeren ve TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda kabul edilen Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifine yönelik de değerlendirmelerde bulunan Erkan, yüzer GES’lerin önemli olduğunu, içme suyu tedarik edilmeyen barajlara yüzer GES’lerin kurulması ile su seviyesinin yeterli olmadığı durumlarda enerji üretilerek mevcut şebekenin verimli kullanılmasına imkan yaratıldığını ve böylelikle sektörde yeni bir iş alanı ortaya çıkacağına dikkat çekti. Erkan, Devlet Su İşleri’nin araştırmasına göre, içme suyu kaynağı olan barajlar haricindeki göletlerin sadece %10’una bu sistemin uygulanması ile 80 bin megavatlık çok büyük bir potansiyelin kullanılabileceğini söyledi.