İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafik güvenliğine ilişkin bilgiler vererek trafikte yeni dönemi anlattı. Bakan Yerlikaya, “2030’un sonuna gelindiğinde can kayıplarını yarı yarıya indirmek ve 2050’ye gelince de sıfır can kaybı hedefimiz var.” dedi.
Trafikte 32 milyon araç, 37.5 milyon sürücünün varlığına işaret eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuşmasına şöyle başladı:
“Yollarımızın niteliği ile ilgili hükümetlerimiz döneminde, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde fevkalade gelişmeler oldu. Otoyollar, bölünmüş yollar, tüneller, viyadükler ile ilgili çok iyi durumdayız. Araçlarımızın niteliği de hakeza öyle. Ama bu yollarda kurallar olmalı. Kurallarımız var, Karayolları Trafik Kanunumuz var. Eğer yollarda kurallara riayet eden bir kültür hepimizde oluşursa trafik güvenliği arzu ettiğimiz noktada olur. Sayın Cumhurbaşkanımız bu noktada 2021 yılının 3 Şubat’ında, milletin evi Külliye’de milletimize şöyle seslendi: Bizim trafik güvenliği ile ilgili hedefimiz sıfır can kaybı, sıfır yaralanma ve sıfır maddi hasar. Bunu başarmakla ile ilgili öyle gayret göstermeliyiz ki bu konu her türlü siyasetin, fikri ayrılığın üstünde ve hep birlikte bir dayanışma ve gayret göstererek erişmemiz gereken bir hedeftir. 10 yıllık da bir hedef belirledi Sayın Cumhurbaşkanımız, bu doğrultuda ise ilk etapta 2030’un sonuna gelindiğinde can kayıplarını yarı yarıya indirmek ve 2050’ye gelince de sıfır can kaybı hedefimiz var. Bununla ilgili bir genelge de yayınlandı, başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere tüm ilgili bakanlıklara ve görevlilere talimat verdi. 5. yılın içerisindeyiz. Göreve geldiğim ilk gün, bütün birimlerden brifing aldığımız zaman, trafik güvenliği ile ilgili gelmiş olduğumuz noktayı 2021’de belirlenen ve 2030’da ulaşmak istediğimiz hedefler noktasında bir sapma gördük.”
“Denetimleri ve Caydırıcılığı Artırdık”
2019 yılında 75 milyon 849 bin denetim yapılmışken 2024 yılında bu sayıyı yüzde 50 artırarak 124,3 milyona çıkardıklarını söyleyen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, idari işlem sayısını yüzde 44 artırarak 22 milyondan 32 milyona çıkardıklarını ancak bu çalışmalar sonucunda günlük can kaybı sayısını sadece 197 düşürebildiklerini kaydetti.
Kural hatalarının yüzde 84’ünün hız ihlali, makas, geçiş önceliği ve dönüş kurallarına uymama, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlallerinin oluşturduğunu belirten İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “2024 yılında 385 bin yaralanmalı kaza olmuş. Bakın 1 günde trafikte yaralanıp da hastaneye giden sayısı 1055. Denetimleri bir yıl önceye göre 41,3 milyon artırmamıza rağmen sadece 197 insanın can kaybını önleyebildik. Biz bunu böyle istemiyoruz, Cumhurbaşkanımızın da belirlediği de bu değil. Ne yapmamız lazım? Bu kuralların caydırıcılıklarını tekrardan gözden geçirmemiz lazım. Arkadaşlarımızla birlikte yüzlerce toplantı yaptık bu konuda. Oturduk ve bu 5 kural ihlali konusunda caydırıcılığı ne yapabiliriz diye planladık ve bunu bir kanun teklifi haline AK Parti grubumuz getirdi ve şu anda Gazi Meclisimizin takdirlerinde.” dedi
Trafikte ceza yazmayı amaçlamadıklarının altını çizen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bizim amacımız trafikte ceza yazmak değil. Ceza insanı anlık durdurur. Kalıcı olan, bunun bir vicdan sorumluluğu haline gelmesidir. 37,5 milyon sürücü var, bu yollarda ya sürücüsünüz ya da yayasınızdır. Kendiniz kurallara uyduğunuz zaman başkasının da yaşam hakkını da korumuş oluyorsunuz. Bu konu aslında büyük bir kul hakkı aynı zamanda. Siz kendinizi düşünmediğiniz zaman, kurallara uymadığınız zaman başkasının hayatını riske ediyorsunuz. Bunla ilgili medyamızda, sosyal medyamızda milyonlarca enstantane var. Dünya Sağlık Örgütü bu konuda diyor ki, bu önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’deki Can Kaybı ve Yaralanmalı Trafik Kazalarının Yüzde 79’u Yerleşim Yeri İçinde
Trafikte caydırıcılığı artırmak için yapılan yeni düzenlemelere değinen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, barem sistemi getirdiklerini söyleyerek şunları kaydetti:
“Kanun teklifi ile biz öncekinden başka bir sistem yaptık. Dünyada bunu başaran ülkelerin geldiği sisteme benzer bir sistem yaptık ve barem sistemi getirdik. Bir ayrım yaptık, yerleşim yeri içi ve dışı şeklinde bir ayrım yaptık. TÜİK bize diyor ki, Türkiye’deki can kaybı ve yaralanmalı trafik kazalarının yüzde 79’u yerleşim yeri içinde olur diyor. Biz de yerleşim yeri içindeki can kayıplarını inceledik ve 30-50-80 hız sınırı olan yerlere baktık. Son 6 yıl içinde, yerleşim yeri içi, hastane ve okul önlerinde hız sınırı 30 km’dir. Bu sınırın olduğu yerde 15 yaşın altındaki 169 öğrenci vefat etmiş. Hastane önlerinde de keza öyle. Biz de bu yeni kuralları bunları düşünerek dizayn ettik. 80 km hızla birine çarparsa vücut bütünlüğü ile ilgili zararları doğruyor. 74 km’nin üstünde bu durum başlıyor. 30 km hız sınırı olan bir yerde 36 ile yakalanırsa başka bir ceza, 76 km hızla yakalanırsa başka bir ceza uyguluyoruz. 36 km ile yakalanırsa 2 bin lira ceza uygulanırken, 76 km ile yakalanırsanız 20 bin lira cezanın üzerine sürücü belgesini 30 gün süreyle geri alıyoruz. Eğer 86 km oluyorsa 60 gün alıyoruz. 30’la gitmesi gereken yerde 96 ile geçerse 90 gün ehliyetini alıyoruz. Geriye doğru bunu 5 kere yaparsa da bir psikiyatri uzmanı ile muayene edilmesini istiyoruz. Yerleşim yeri dışında da aynı bu barem sistemini getirdik. Ölümlü kazaların yüzde 65’i yerleşim yeri içinde, yüzde 35’i yerleşim yeri dışında. Bu ayrımı biz getirene kadar Türkiye tam tersini biliyordu. Biz gerçek rakamları söylüyoruz. Burada da barem sistemini getirdik. 90 km hız sınırı olan bir yerde 101 ile yakalanırsanız 2 bin lira ceza ama 90 olan yerde siz 141 ve üstü hız ile yakalanırsanız 20 bin lira cezanın üzerine 30 gün ehliyetinizi alıyoruz. 161 ile yakalanırsanız 90 gün sizden ehliyetinizi alıyoruz.”
Makas atan sürücülere yönelik de benzer düzenlemelerin olduğunu söyleyen İçişleri Bakanımız Sayın Ali Yerlikaya, “Birisi makas atarsa 60 gün ehliyetini ve 60 gün arabasını alıyoruz, bu süre zarfında düşün diyoruz, bu yaptığın hareket şimdilik bir cana mal olmadı ama bu yolda bu olmaz diyoruz. Ters yönde gitmeyi de yolların riskine göre modüllendirdik. Tek yönlü yolda bunu yaparsa risk daha az, yerleşim yeri ve bölünmüş yol olursa daha riskli ama şehir dışı bölünmüş ve otoyol olursa şu kuralı getirdik; milletin 140-150 ile gittiği yap-işlet-devret otoyollarında mesela, birisi ters yolda gitse kazaya davetiye çıkarmak demek. 60 gün ehliyetine el koyup aracı trafikten men ediyoruz. Kişi düşünmeli, ben otoyolda niye ters yönde gitme hatası yaptım?” dedi.
Konvoy oluşturarak yol kapatanlara yönelik cezalara da değinen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, bu tip cezalarda modüler bir sistem geliştirdiklerini ifade ederek, “Bizim cezalarımız ardık hep modüler oldu. Bu tip sürücülerin ehliyetlerini 60 gün süreyle alıyoruz ve araçlarını da aynı süreyle bağlıyoruz. Çok daha riskli yerlerde yapılırsa, mesela köprülerde, viyadüklerde, otoyollarda olursa bunun para cezasını da diğer süreleri de 2 katına çıkartıyoruz. Tünelin içerisinde halay çekilir mi? Saldırı amacıyla araçtan inmelerde de aynı şekilde. Sürücü bir hata yapmış, elini kaldırmış özür dilemiş. Ama el frenini çek, arabadan in, camını yumrukla; niye hiddetleniyoruz? Birisi özür diliyorsa, geçmiş olsun demekten başka neden bir şey yapıyoruz? Biz bunu kesinlikle bitirmek istiyoruz. Para cezası 180 bin ama asıl önemsediğim 60 gün aracın ve sürücü belgesinin alınması.” diye konuştu.
Ambulans ve itfaiye gibi geçiş üstünlüğü olan araçlara yol vermemenin 46 bin lira para cezası olacağını söyleyen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, ayrıca sürücü belgesinin ve aracın 30 gün süreyle bağlanacağını ve aynı hatanın 5 yıl içerisinde 2. defa yapılması durumunda sürücü belgesinin tamamen iptal edileceğini ifade etti.
Kırmızı ışık ihlalleri konusunda da belli baremlerin olduğunu ifade eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 1 yıl içerisinde 3. defa ihlal yapan sürücülerin sürücü belgelerinin 30 gün süreyle alınacağını ve 6. tekrarda sürücü belgesinin tamamen iptal edileceğini söyledi.
