Rekabette öne çıkmak isteyen franchise markaları için sürdürülebilir kalite, yenilikçilik ve güçlü bir marka kimliği vazgeçilmez hale geldi. 2024 yılının gıda franchise sektörü için bir dönüm noktası niteliğinde olduğunu ifade eden Franchise Uzmanları Kurucu ve CEO’su Zeynel Akyol, 2025’te tüketici beklentilerinin değişimi ve dijitalleşmenin gıda franchise sektörünün geleceğini şekillendiren anahtar faktörler olacağının altını çizdi.
2024 yılı gıda franchise sektörü için oldukça hareketli geçti. Yatırımların ve markalaşmanın zirve yaptığı, rekabetin her segmentte arttığı bir yıl oldu. Bu yüksek ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
2024 gerçekten gıda franchise sektörü için dönüm noktası oldu. Bu yüksek ilginin başlıca nedenleri arasında, pandemi, tüketici davranışlarında köklü değişikliklere yol açtı. İnsanlar evde daha fazla vakit geçirmeye başlayınca, lezzetli ve pratik yemek seçeneklerine olan talep önemli ölçüde arttı. Bu durum, paket servis hizmetlerinin hızla yaygınlaşmasına ve sektörde yeni oyuncuların ortaya çıkmasına neden oldu. Önceden paket servis yapmayan birçok işletme bile bu alana yöneldi. Sektöre olan yoğun ilgi, ‘hayalet mutfak’ adı verilen ortak mutfak üretim tesislerinin sayısını artırdı. Bu tür mutfaklar, düşük maliyetle üretim yapma imkanı sunarak hem yeni girişimcileri sektöre çekti hem de mevcut oyuncuların büyümesine katkı sağladı. Sonuç olarak, pandemi sürecinde yaşanan bu gelişmeler, gıda sektöründe franchise modeline olan ilgiyi artırarak, sektörün genel olarak daha dinamik bir hale gelmesine yol açtı.
Genç Nüfusun Girişimcilik Heyecanı: Çalışma hayatındaki düşük maaşlar, yoğun iş temposu ve artan yaşam maliyetleri, gençleri kendi işlerini kurmaya teşvik ediyor. Franchise sistemi, kolay başlangıç ve daha az riskle iş sahibi olma imkanı sunduğu için genç girişimciler arasında oldukça popüler. Bu durum, sektörde yeni işletmelerin sayısını artırırken, aynı zamanda iş gücü piyasasındaki personel sıkıntısını da beraberinde getiriyor. Özellikle hizmet sektöründe yaşanan personel eksikliği, girişimcileri daha az iş gücü gerektiren iş modellerine yöneltiyor. Bu da teknolojiye dayalı işletmeler, otomasyon ve franchising gibi alanlarda büyümeye neden oluyor.
Ekonomik Belirsizlikler: Yatırımcılar, enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar gibi ekonomik belirsizliklerden korunmak için gıda gibi temel ihtiyaçlara dayalı sektörlere yöneldi.
Bu faktörlerin bir araya gelmesiyle sektörde ciddi bir hareketlilik yaşandı. Ancak bu durum, aynı zamanda rekabetin de artmasına neden oldu.
Bu ilgi 2025 yılında da devam edecek mi?
2025 yılında bu ilgi kesinlikle devam edecek. Hatta bu ilginin daha da artacağını düşünüyorum. Çünkü ekonomideki belirsizlikler, girişimcileri daha güvenli limanlara yöneltiyor. Döviz kuru, faiz oranları ve borsa gibi değişkenlik gösteren yatırım araçları yerine, daha öngörülebilir bir gelir kaynağı sunan franchise sistemi tercih ediliyor. Özellikle hızlı nakit akışı sağlayan gıda sektörü, franchise yatırımları için en cazip alanlardan biri haline geldi.
Tüketici Beklentilerinin Sürekli Değişimi: Günümüz tüketicileri, sadece lezzetli ve doyurucu yemeklerden öte, sağlıklı, özgün ve kişiselleştirilmiş deneyimler arayışında. Bu durum, gıda sektöründeki işletmeleri sürekli olarak yenilik yapmaya ve menülerini güncel tutmaya zorluyor. Yeni lezzetler, sağlıklı beslenme trendlerine uygun seçenekler ve farklı sunum biçimleri, rekabette öne çıkmak isteyen işletmelerin öncelikleri arasında yer alıyor. Ayrıca, müşteri hizmetleri ve deneyimi de giderek daha önemli hale geliyor.
Teknolojinin Etkisi: Dijitalleşme ve e-ticaret, gıda franchise sektörünü de derinden etkileyecek. Mobil uygulamalar, online siparişler ve yapay zeka gibi teknolojiler, sektörün geleceğini şekillendirecek
Sürdürülebilirlik: Çevre bilinci artan tüketiciler, sürdürülebilir üretim yapan ve hizmet kalitesi yüksek markaları tercih edecekler
Sektörde başarılı bir marka olmak için nasıl bir yol haritası izlenmeli, hedef ne olmalı?
Başarılı bir gıda franchise markası olmak için öncelikle güçlü bir marka kimliği oluşturmak gerekiyor. Müşterilerin aklında kalıcı bir iz bırakacak, farklılaşan bir konumlandırma yapmak çok önemli. Ayrıca franchise ile büyümek isteyen firmalar, öncelikle şirketlerini güçlendirmeye odaklanmalıdır. Şirketin öz varlıklarını geliştirmek ve sağlam bir temel oluşturmak uzun vadeli başarı için kritik öneme sahiptir. Franchise, bu sağlam temele inşa edildiğinde, markanın daha sürdürülebilir ve başarılı bir şekilde genişlemesini sağlar.
Franchise ile büyümeyi hedefleyen firmalar için, sağlam bir temel oluşturmak öncelikli olmalıdır. Hızlı büyüme yerine sistematik bir büyüme stratejisi benimseyerek, şirketin ürün veya hizmetlerini geliştirmek, marka bilinirliğini artırmak ve operasyonel verimliliği artırmak gibi adımlar atılmalıdır. Bu sayede, franchise sistemi, şirketin mevcut gücünü daha geniş pazarlara taşımak için etkili bir araç haline gelir.
Firmalar, sürdürülebilir kalite, etkin denetim, profesyonel yönetim ve uzman kadrolar gibi temel alanlarda sürekli olarak kendilerini geliştirerek rekabet avantajı elde etmelidir. Sürekli iyileştirme kültürünü benimseyen şirketler, müşteri memnuniyetini artırırken, aynı zamanda sektördeki değişimlere daha hızlı adapte olabilirler. Müşteri memnuniyetini en üst düzeyde tutmak için, tüm şubelerde tutarlı bir ürün ve hizmet kalitesi sunmak önemlidir. Bu da, titiz bir alt yapı yatırımı ve kapsamlı personel eğitimleriyle mümkündür. Tutarlı lezzet ve deneyim, müşterilerin markaya olan bağlılığını güçlendiren en önemli unsurlardandır.
2025 ve sonrasında işletmelerin başarısı, yalnızca ürün ve hizmet kalitesiyle değil, aynı zamanda çalışan deneyimiyle de yakından ilişkili hale gelecektir. Çalışanların iş yerinde mutlu, motive ve değerli hissetmeleri, bağlılıklarını artırarak şirketlerin performansını olumlu yönde etkilemektedir. Kariyer gelişim fırsatları sunmak, eğitim programlarıyla desteklemek ve sosyal etkinliklerle iş ortamını canlandırmak gibi uygulamalar, çalışanların şirketlerine daha fazla bağlanmalarını sağlamaktadır. Bu sayede işten ayrılma oranları düşerken, şirketler daha nitelikli çalışanlara sahip olma avantajını elde etmektedir.
Franchise İlişkilerine Önem Vermek: Franchise’lerin başarılı olması, markanın başarısı için kritik öneme sahiptir. Bu yüzden franchise’ların performansları sürekli takip edilerek, düşük performanslarda gerekli destekler sağlanmalıdır.
Sürekli Yenilik Yapmak: Sektördeki gelişmeleri yakından takip etmek ve rekabette öne geçmek için sürekli olarak yeni ürünler ve hizmetler sunmak gerekiyor.
Teknolojik Yatırımlara Önem Vermek: Dijitalleşme sürecine ayak uydurmak ve müşterilere daha iyi bir deneyim sunmak için teknolojik yatırımlar yapmak gerekiyor.
Sadece Türkiye’de değil, dünya genelinde tanınan, sektöründe lider bir marka olmak, her franchise oyuncusunun ulaşmak istediği bir nokta olmalıdır
