Dünyanın önde gelen bilgi hizmetleri ve tüketici zekası şirketi NielsenIQ, Türkiye’de sigara ve alkol hariç FMCG (Hızlı Tüketim Ürünleri) pazarının 2023 yılında %81 oranında ciro büyümesi kaydettiğini paylaştı. Avrupa FMCG pazarlarının hacimsel düşüş yaşadığı bir dünyada Türkiye’nin pozitif hacim performansı ile diğer ülkelere kıyasla güçlü bir şekilde öne çıktığına dikkat çeken NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü ve EEMEA E-Ticaret Başkan Yardımcısı Didem Şekerel Erdoğan, Türkiye’de bu büyümeyi ortaya çıkaran kategorileri anlamanın kritik önem taşıdığını söyledi.
NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü Didem Şekerel Erdoğan, “Türkiye’deki hızlı tüketim ürünleri büyümesini incelediğimizde, sigara ve alkol hariç toplam pazarın 2023 yılında %81’lik bir ciro büyümesi kaydettiğini; bu dönemde hacim büyümesinin %6, fiyat değişiminin ise %71 olduğunu görmekteyiz. Kişisel bakım, ev bakım ve gıda kategorileri olmak üzere tüm ana grupların güçlü hacim ve ciro performanslarıyla büyümeyi öne çektiğini gözlemliyoruz. Bu dönemde kişisel bakım %8, kağıt ürünleri %10, ev temizlik ürünleri %6 ve alkol hariç gıda kategorileri %5 hacim büyümesi kaydederek güçlü bir organik büyüme performansı sergiledi.” dedi. Erdoğan, kişisel bakım ve kağıt ürünleri ile birlikte atıştırmalık ve içeceklerin de büyümeyi en çok sürükleyen kategoriler olduğunu paylaşırken, 2023 yılında yüksek büyüme performansı ile ciro payını en çok artıran ilk üç kategorinin kuruyemiş (+0,4 puan), gazlı içecekler (+0,3 puan) ve dondurma (+0,3 puan) olduğunu belirtti.
Erdoğan, 2023 yılında hacim olarak en çok büyüme oranı kaydeden ilk 3 kategorinin ise buzlu kahve (%54), hardal (%32) ve erkek parfümleri (%31) olduğunu paylaştı. Hızlı tüketim ürünleri 2024 yılına da güçlü bir başlangıç yaptı. Erdoğan, hızlı tüketim ürünlerinin (sigara ve alkol hariç) Ocak 2024’te Ocak 2023’e kıyasla ciro bazında %72, hacim bazında ise %9 büyüme kaydettiğini söyledi. Güçlü hacim büyümesi yapısının Ocak’ta da korunduğunu belirten Erdoğan, 2024 Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre en çok hacim büyümesi kaydeden ana grupların dondurma (%55), süt ürünleri (%15), ağız bakım ürünleri (%11) ve atıştırmalıklar (%9) olduğunu belirterek; 2024 Ocak döneminde hacmen en çok büyüme oranı kaydeden ilk 3 kategorinin ise hardal (%53), konserve balık (%47) ve buzlu kahve (%46) olduğunu söyledi.
2023’te e-ticarette %116 ciro büyümesi gerçekleşti
NielsenIQ Perakendeci Hizmetleri Orta Doğu ve Afrika E-Ticaret Direktörü Turan Konu, e-ticaretin 2023 yılında %116 gibi güçlü bir ciro artışı kaydettiğine dikkat çekti. E-ticaret performansı, özellikle kişisel bakım, atıştırmalık ve diğer gıda ve içecek kategorilerinde yüksek seyretti. Konu, bu kategorilerin online paylarının geçen yılın aynı dönemine göre arttığını paylaştı.
2023 yılında e-ticaret kategori performansına da değinen Erdoğan, en çok ciro büyümesi kaydeden kategorilerin; ev temizlik grubu altında ev temizleyicileri (%202), soğuk içecekler grubu altında buzlu çay (%178), kişisel bakım grubu altında saç kremi (%168), atıştırmalıklar grubu altında sakız (%152), diğer gıda ve içecekler grubu altında kahvaltılık gevrekler (%136), sıcak içecekler grubu altında hazır kahveler (%136) ve bebek bakım grubu altında bebek mamaları (%113) olduğunu paylaştı.
Yeniden tanımlanan tüketici değerleri
Dünya genelinde değişen ekonomik görünümün tüketicilere de yansıdığına değinen NielsenIQ Tüketici Araştırmaları Direktörü Nur Serenli, tüketicilerin birçok açıdan yaşam biçimlerini değiştirdiklerini belirtti. Serenli; ev odaklı yaşam tarzı, atıksız mutfak, önleyici sağlık, stres yönetimi, tasarruf ve planlı bütçe ile kolaylık arayışını, üretici ve perakendecilerin yakın vadede odaklanması gereken yeni küresel tüketici trendleri olarak paylaştı.
Erdoğan, hem küresel tüketicilerin hem de Türk tüketicilerin en önemli endişelerinin artan gıda fiyatları olduğunu söylerken, tüketicilerin tasarruf ve hesaplı alışveriş arayışında olduğunu paylaştı. “Yeniden tanımlanan tüketici değerlerinde “atıksız mutfak” trendinin, tasarruf etmenin bir boyutu olarak yükseldiğini gözlemliyoruz.” diyen Erdoğan; “Tüketiciler ‘az, daha fazladır’ kavramından yola çıkarak mutfakta israf olmasın diye gerçekten kullanacakları kadarını satın alma davranışı gösteriyor ve bu yolla gıda atığını azaltıp tasarruf edebileceklerini ifade ediyor.” diye belirtti. Erdoğan ayrıca, tüketicilerin temel ihtiyaçlara odaklanarak, stoklamak yerine gerektiğinde gerektiği kadar almayı tercih etme eğiliminde olduğundan bahsetti. Tüketiciler; fazla yiyeceği ziyan etmek yerine, artık yemeklerle yaratıcı yeni menüler ve öğünler hazırlamaya gayret ediyor.
NielsenIQ Perakendeci Hizmetleri Direktörü Serhat Sükan, tüketicilerin finansal durumlarını yönetmek için aldıkları ilk 3 tedbirin “en ucuz fiyat arayışı”, “ürün/marka geçişleri” ve “genel harcamanın azalması” olduğunu söyledi.
Alışveriş yapanların, “harcamalarını yönetme” başlığı altında ev dışı tüketimlerini azalttığının altını çizen Erdoğan, tüketicilerin özellikle “ev dışı yemek, ev dışı eğlence, dışarıdan yemek siparişi ve giyim” kalemlerinde daha az harcama eğiliminde olduğuna dikkat çekti. Öte yandan, özellikle taze gıda, taze et ve süt ürünlerinde daha fazla harcama eğilimi olduğunu ve alışveriş yapanların ev içi tüketime yöneldiğini belirtti.
Sürdürülebilirlik Odakta…
Didem Şekerel Erdoğan, küresel iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularının artan gıda fiyatları üzerinde de etkileri olan bir konu olarak tüketici gündeminde önemli bir yere sahip olduğunun altını çizdi. “Sürdürülebilirliğin tüketiciler için ne anlama geldiğini anlamak önemli.” diyen Erdoğan, sürdürülebilirliğin “azaltılmış kirlilik/temiz çevre”, “doğal kaynakları korumak”, “gezegen için daha iyi” gibi unsurların yanı sıra Türk tüketicisi için özellikle “topluma geri vermek” olarak algılandığını vurguladı.
