Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB), 2022’de en fazla hizmet ihracatı gerçekleştiren şirketleri, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, HİB Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç’in de katıldığı Hizmet İhracatçıları Buluşması ve 2022 Yılı İhracat Şampiyonları töreninde ödüllendirdi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, törende, küresel ticarette gerilemenin yaşandığı kırılgan ortamda hizmetler ticaretinin öneminin daha çok arttığını, özellikle cari açık sorunu olan ülkeler için hizmetler ihracatının öneminin çok daha fazla olduğunu vurgularken, hizmetler sektörünün, malların ticaretine kolaylaştırıcı etkiler sunan bir sektör olduğunu dile getirdi.
“Bunun yanında turizmden taşımacılığa, yazılımbilişimden kültürel faaliyetlere, sağlık hizmetlerinden eğitim hizmetlerine, dizi-film ihracatından danışmanlık hizmetlerine varıncaya kadar birçok alanda çok büyük gelişmeler kaydedilmekte ve ülkemiz için de önemli fırsatlar ortaya çıkmaktadır.” diyen Bolat, dijital teknolojide yaşanan hızlı değişimlerin, iklim değişikliği ve beraberindeki yeşil dönüşüm, küresel salgınlar ve göçler, kuraklık krizi, yaşlanan nüfus ve genç neslin yeni talepleri gibi konuların hizmetler alanında ve hizmetlerin sunum biçiminde çok büyük fırsatlar barındırdığını dile getirdi.
Küresel ekonomi ve ticaretteki olumsuz seyirle bölgede devam eden çatışmalar ve 6 Şubat’taki depremlere karşın Türkiye ekonomisinin, yatırımlara, üretime, ihracata ve istihdam sağlamaya devam ettiğini belirten Bolat, “2021 yılında dünyada en yüksek büyüme oranına sahip olan 3 ülke arasında yer alarak %11,4 büyüdük. Malların ve hizmetler ihracatının büyümeye katkısı 5,3 puan gibi yüksek bir seviyede oldu. Yine 2022 yılında ekonomimiz %5,5 büyürken, mal ve hizmet ihracatımız bu büyümenin yarısı kadar pozitif bir katkı yapmıştır. Böylece ihracat, büyümenin itici gücü olmaya devam etmiştir. 2022’de tarihi rekor olarak 254 milyar 200 milyon dolarlık bir mal ihracatına ve 89 milyar dolarlık bir hizmet ihracatına ulaşmıştık.” dedi.
Hizmet ihracatında dünyadan daha hızlı büyüdük
Bolat, Türkiye Yüzyılı vizyonunda hizmet ihracatının gelişmesi konusunun önemli bir unsur olduğunu dile getirerek, “Dünyayla kıyasladığımızda hizmetler ihracatı son 10 yılda ortalama 4,5 büyümüş. Türkiye’de ise hizmetler ihracatı yıllık ortalama %7,3 büyümüş. Demek ki dünyadan daha hızlı büyüdük. Hizmetler sektörünün sahip olduğu büyük potansiyeli ihracata dönüştürmesi ve yapılan muazzam yatırımların meyvelerini görmekten büyük bir memnuniyet duyuyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Bolat, 2021’de 61,5 milyar dolar olan hizmetler ihracatının 2022’de %45’lik artışla 89 milyar dolara ulaştığını ve bunun Cumhuriyet tarihinin zirvesi olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “Dünyadaki payı da %1,3’e yükseldi. Dünyada hizmetler ihracatı yıllık 7 trilyon dolar civarında, malların ihracatı ise 25 trilyon dolar civarında. İşte bu küresel rakamlar içinde paylarımızı artırmaya çalışıyoruz. Mal ihracatında 25 trilyon dolar içinde 255 milyar dolarla payımızı %1,03’e yükselttik. Ama hedeflerimiz büyük, 2028’e kadar, malların ihracatı içinde dünyadaki payımızı %1,2’e ve 375 milyar dolar toplam mal ihracatına, hizmetler ihracatında da 200 milyar dolarlık bir mutlak hedefle ve bunun da dünya hizmetler ihracatındaki payını %2’ye yükseltmeyi hedefliyoruz.”
Hizmetler sektörünün alt birimlerinde rekorlar kırıyoruz
Hizmetler sektörünün alt birimlerinde de ihracat rekorları kırıldığını, turizmden taşımacılık ve lojistiğe, sağlık ve eğitimden bilişim sektörüne kadar önemli başarılara imza atıldığını aktaran Bolat, dizi film sektöründe çok büyük bir atılım yaşandığını söyleyerek, “Hollywood son 100 yılda ABD için ne anlam ifade ettiyse ve ABD kültürünü dünyaya nasıl yaydıysa, Türkiye de çekilen dizi filmlerle bugün 800 milyonluk bir dünyada seyirci kitlesine ulaştı. Sektör, ülkemizi, şehirlerimizi, kültürümüzü, turistik bölgelerimizi, tarihi zenginliklerimizi ve lezzetli yemeklerimizi dünyaya tanıtıyor. Dizi film sektörümüz, turizme, taşımacılığa, alışverişe, ticarete, her sektöre yumuşak güç olarak dışsal fayda sağlıyor.” diye konuştu.
Bilişim ve yazılım sektöründe de Türkiye’nin büyük bir atağa kalktığını aktaran Bolat, şu anda 3 milyar dolara yakın bir ihracata ulaşan sektörün 5-6 yıl içinde 30 milyar doları hedeflediğini belirtti.
Hizmetler ihracatında bu yıl 100 milyar doları aşacağız
Bolat, geçen yılki 89 milyar dolarlık hizmet ihracatının 50 milyar dolarının net fazla olduğunu ifade ederek, hizmetler ihracatının dış ticaret açığını kapamada çok önemli bir fonksiyonu olduğunu vurguladı. Hizmetler sektöründeki ihracatın 2023’te de artmaya devam ettiğini aktaran Bolat, şunları kaydetti: “Ocak-Eylül döneminde %14,3’lük bir artışla 75 milyar dolarlık bir hizmet ihracatı elde edildi. Son 12 ay itibarıyla baktığımızda da bu rakam 98 milyar 300 milyon dolar. Hizmetler ihracatında, son 3 ayla birlikte 100 milyar doları aşacağız. Türkiye’miz hizmetler ihracatının da katkısıyla dış ticaretteki Temmuz ayından bu yana başlayan mal ihracatındaki artışlarımızla cari işlemler hesabında olumlu gelişmeler kaydetmeye başladı. Eylül ayında yaklaşık 2 milyar dolarlık bir cari işlemler fazlası verdik. Bu son 23 ayın en yüksek aylık cari işlemler fazlasıdır.”
Ticaret Bakanlığı’nın hizmetler ihracatına verdiği desteklere ilişkin de Bolat, “Hizmet ihracatçılarımıza 2022 yılında 1 milyar lira, 2023’te 1 milyar 700 milyon lira destek ödemeleri yapıldı. Hizmet ihracatçılarımıza verdiğimiz destek, yıl sonuna kadar 2,5 milyar liraya ulaşacak. Gelecek yıl için ise 5 milyar liranın üzerinde destek paketleri hazırladık.” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye, küresel hizmet sektörünün yükselen yıldızı olacak
HİB Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç de törende yaptığı konuşmada, “Eğer cari açığımızı düşürmek, döviz girişini artırmak istiyorsak, hizmet ihracatı bizim için tali yol değil ana yoldur. Çünkü Türkiye’nin ihracatının yaklaşık üçte birini hizmet ihracatçıları sektörü yapıyor.” değerlendirmesinde bulunurken hizmet ihracatçılarının sadece kendi sektörleri için değil, Türkiye’nin ihracatına da katkı sunduklarını belirtti.
Çok genç bir birlik olmalarına karşın kısa bir sürede 89 milyar dolarlık ihracata imza attıklarını ifade eden Avdagiç, kuruluşları yakın tarihlerde olsa da deneyimlerinin oldukça köklü olduğunu ve Türkiye’nin bu birikimle dış pazarda güçlü ve rekabetçi bir yer edindiğini kaydetti. Avdagiç, “Hiç kuşkum yok ki dünya pazarındaki yerimiz giderek daha da genişleyecek ve Türkiye, küresel hizmet sektörünün yükselen yıldızı olacaktır. Cumhuriyetimizin 100. yılında kendimize 100 milyar doları aşan bir hedef belirledik. Bu bağlamda gerek Eximbank’ın ihracatçılara verdiği krediler, gerek Merkez Bankası’nın günlük reeskont limitini artırma kararı, ihracatçılar için son dönemde adeta can suyu oldu.” ifadelerini kullandı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın 2028 yılı için hizmet ihracatına 200 milyar dolar hedefi verdiğini aktaran Avdagiç, “Bu hedef bize iki gerçeği gösteriyor. Sektör bunu yapacak potansiyele sahip ve devletimiz bunu yapacağımız konusunda bize güveniyor. Bizler hizmet ihracatçıları olarak, ülkemizin dışarıdaki yüzüyüz. İhracatçılarımız yeri geldiğinde girişimci ruhlarıyla, mal üreten ihracatçımızın da en büyük destekçileri oluyor. Hizmet ihracatçılarımız, bulunduğu pazarlarda şirketlerimizin ve ülkemizin tanıtımını yaparak, yeni kanallar açıyor, yeni fırsatlar oluşturuyor. Dünyanın farklı coğrafyalarında ülkemizin ekonomisine katkı sunabilmek, daha çok istihdam oluşturmak ve refah seviyemizin yükseltmek için çabalıyoruz. Eğer biz 7 trilyon dolarlık dünya hizmet ihracatından daha yüksek pay alırsak, bu bizim genel ihracatımızı da artıracaktır. Çünkü bizim sektörümüzün temel özelliği, diğer sektörleri de ivmelendir me kabiliyetinin olmasıdır.” diye konuştu.
