Türkiye’nin Kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,2 artışla 23 milyar dolar oldu. Ocak-Kasım dönemindeki 11 aylık ihracat ise 232,9 milyar dolara ulaştı.
Kasım ayı ihracat verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe’nin katıldığı basın toplantısıyla İstanbul’da açıklandı. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, 2023 yılı için 255 milyar dolar mal, 100 milyar dolar hizmet ihracatı hedeflerinin olduğunu hatırlattı.
11 aylık verilerin yıl sonu hedefine emin adımlarla ilerlediklerini gösterdiğini belirten Gültepe, şunları söyledi: “Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre Kasım’ı 23 milyar dolarlık ihracatla tamamladık. Geçen yılın aynı ayına göre %5,2 artıdayız. Böylece tarihimizin en yüksek Kasım ayı ihracatına imza atmış olduk. 11 aylık ihracatta 232,9 milyar dolara, 12 aylık ihracatta ise 255,8 milyar dolara ulaştık. Gerek 11 aylık gerekse 12 aylık verilerde de tüm zamanların en yüksek ihracat değerlerini gerçekleştirdik.
Sektörler özelinde baktığımızda otomotiv 3 milyar 172 milyon dolarla ilk sıradaki yerini korudu. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2 milyar 900 milyon dolarla kimya, 1 milyar 430 milyon dolarla hazır giyim, 1 milyar 400 milyon dolarla elektronik ve 1 milyar 250 milyon dolarla mücevher şeklinde sıralandı. Burada bir konunun altını çizmek istiyorum. Uluslararası konjonktürün etkisiyle bazı sektörlerimiz ciddi kan kaybı yaşıyor. Bu sektörlerimizin durumunu gözden geçirmemiz ve hızlı aksiyon alacak çözümler üretmemiz gerekiyor.”
Parite etkisi 11 ayda ihracata 2,9 milyar dolar katkı verdi
Mustafa Gültepe geçen ay en fazla ihracat yapan 5 ilin İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara şeklinde sıralandığını, Adana, Eskişehir, Aydın, Giresun, Şanlıurfa ve Amasya’nın tarihlerindeki en yüksek ihracat değerine ulaştığına dikkat çekti. Bin 517 firmanın ilk kez ihracat yaptığını bildiren Gültepe, “Birim ihracat değerimiz 1,49 dolar düzeyinde gerçekleşti. Euro/dolar paritesinin ihracatımıza pozitif etkisi devam ediyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 537 milyon dolar katkı verdi. 11 aylık toplam katkı 2,9 milyar dolara yükseldi. En çok ihracat yaptığımız ülkeler ise Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, ABD, ve İtalya şeklinde sıralandı.” diye konuştu.
Üretimi ve ihracatı ancak yatırımla büyütebiliriz
Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte 5,9 büyüdüğünü hatırlatan Gültepe, aynı dönemde %1,1 artan mal ve hizmet ihracatının büyümeye 0,3 puan katkı yaptığını bildirdi. Büyümede üretim ve ihracatın her zaman kritik önem taşıdığına dikkat çeken Gültepe, şöyle devam etti: “Üretimi ve ihracatı ancak yatırımla büyütebiliriz. Yatırım için de finansman gerekiyor. İhracatçımızın krediye erişim konusundaki sorunları son birkaç ayda büyük ölçüde çözüldü. En son Merkez Bankası’nın reeskont kredilerinde iskontoyu sabitleme kararını büyük bir memnuniyetle karşıladık. Ancak yatırım ortamını iyileştirecek çözümleri de üretmemiz gerekiyor. Çünkü yatırımlar arttıkça üretim, üretim arttıkça ihracat yükseliyor. İhracatla beraber, Türkiye büyüyüp, gelişiyor. Nitekim uluslararası kurum ve kuruluşların ülkemizin büyümesini pozitif yönde revize ettiklerini gözlemliyoruz. IMF’in ardından OECD, Türkiye ekonomisi için 2023 ve 2024 büyüme beklentisini yükseltti. OECD Türkiye’nin 2023 büyüme beklentisini %4,5’e, 2024 beklentisini ise %2,9’a çıkardı. İnanıyorum ki Türkiye büyüdükçe, 2024 tahminlerini yine revize etmek durumunda kalacaklar. İhracatımız için diğer bir önemli konu küresel enflasyon. Avrupa İstatistik Ofisi verilerine göre, Euro Bölgesi’nde enflasyon son 2 yılın en düşük seviyesine geriledi. ABD tarafında da, FED’in faiz artırımlarında sona yaklaştığının sinyalleri geliyor. Çin’in imalat faaliyeti Ekim’in ardından Kasım’da da daraldı. Özetle dünyada dengeler yeniden sağlanmaya çalışıyor.”
2023’ü 148 ticaret heyeti ve 53 alım heyeti ile tamamlayacağız
Gültepe, böylesi bir ortamda pazar çeşitliliğini artırmak için ticaret heyetlerine hız kesmeden devam ettiklerini vurguladı. Ticaret Bakanlığı’nın desteğinde TİM ve İhracatçı Birlikleri olarak 2023’ü 148 ticaret heyeti ve 53 alım heyetiyle tamamlayacaklarını bildiren Gültepe, “Yıl sonunda 255 milyar dolar mal, 100 milyar dolar hizmet ihracatı hedefimize ulaşacağız. Cumhuriyetin 100. kuruluş yıldönümünü inşallah iki rekorla tamamlayacağız.” diye konuştu.
Enerjideki tasarrufumuz eridi
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne ihracatının 11 ayda %1,5 arttığına dikkati çeken Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 95,7 milyar dolarla AB’nin %41’lik payının devam ettiğini ifade etti.
Bolat, “En fazla ihracat yaptığımız 5 ülke Almanya, ABD, Irak, İtalya ve İngiltere oldu. İthalatta enerji bizim için en büyük ithalat kalemi olmaya devam ediyor ama bu yıl sevindirici olan 11 ayda %30 civarında bir gerileme var enerji faturamızda. 62,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.” diye konuştu.
Bolat, “Tahmin ediyorum 69 milyar dolar civarında enerji faturamızı kapatırız, geçen yıl 97 milyar dolardı. Demek ki 28 milyar dolar bir tasarrufumuz oldu. Bu tasarrufumuzu altın ithalatındaki yaklaşık 13-14 milyar dolar ve otomotiv ithalatındaki 12-13 milyar dolar ekstra artıştan dolayı enerjideki tasarrufumuz erimiş oldu.” dedi.
Altın ithalatının 11 ayda 28,5 milyar dolar olduğunu aktaran Bolat, şunları ifade etti:
“Ağustos ayındaki tedbirleri almamış olsaydık bu muhtemelen 40 milyar dolara giderdi. Motorlu kara taşıtı ithalatında özellikle binek otomobillerinde %87,7 artış oldu. Orada 13,5 milyar dolar ekstra bir artışla karşılaştık. Toplamda 11 ayda 29 milyar dolar. 30 milyar dolar sınırına yükselmiş oldu. TL ile ihracat ve ithalatta artış var. TL ile yaptığımız ithalatta %130 bir artışla 540 milyar TL ithalatımız TL ile yapıldı. Döviz ihtiyacı gerekmedi. İthalatımızda ilk 5 ülke Çin, Rusya, Almanya, İsviçre ve ABD oldu. Bölge olarak da en büyük ticaret partnerimiz Avrupa Birliği iken ihracatta, ithalatta da en büyük partnerimiz Avrupa Birliği, %14,8 oranında ABD’ye ithalat artışı var. 96,7 milyar dolar. Bunun en önemli sebebi yatırımlardaki artış nedeniyle makine, teçhizat ithalatı ve binek otomobildeki artıştan kaynaklanıyor.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkelerinden ithalatımız da %13 artışla 42 milyar dolar oldu. İİT’nin ithalatımızdaki payı %12,6’dır. AB’nin payı da %29’dur. Cari işlemler Dengesi olumlu gelişmeler var. Aşağı yukarı 60 milyar dolar çıkan yıllıklandırılmış cari açık ki tedbir alınmamış olsaydı geçen yaz 70 milyar doların üzerine çıkabilirdi. Eylül ayında fazla verdik. Ağustos ayında denge sağladık. Eylülde 1,9 milyar dolar fazla verdik ve 23 ayın en yüksek seviyesiydi. Ocak-eylül, 9 ay itibarıyla 40,8 milyar dolardı. Yıllıklandırılmışta ise 51,7 milyar dolara geriledik. Eylül itibarıyla OVP hedefimiz 43 milyar dolar civarında. Biz Ekim, Kasım ayında da elimizde dış ticaret rakamlarına göre bir denge durumu görüyoruz. OVP hedefine yakın bir rakamla yılı kapatacağız.”