Mercer tarafından hazırlanan toplam 1.744 fi rmanın katıldığı Türkiye’nin en geniş katılımlı 2023 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarına göre; 2024 yılında yapılması planlanan ücret artış oranı yüzde 50 olarak planlanıyor ve 2024 yılında fi rmaların yüzde 59’u yılda bir kez, yüzde 33’ü iki kez ve yüzde 8’i üç veya daha üzerinde zam yapmayı düşünüyor. ManpowerGroup’un gerçekleştirdiği bir diğer araştırma olan İstihdama Genel Bakış Araştırması’na göre de, Türkiye’deki işverenlerin 2024 yılının ilk çeyreğine dair istihdam beklentilerinin gerilediği görülüyor.
Toplam 1.744 firmanın katıldığı Mercer taradından hazırlanan 2023 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarına göre; 2024 yılı için firmalar ücret artışını ortalama %50 olarak öngörüyor. Firmaların %59’u yılda bir kez, % 33’ü iki kez ve %8’i üç veya daha üzerinde zam yapmayı hedefliyor.
Türkiye’den farklı sektörlerden firmaların katılımıyla gerçekleşen araştırmanın sonuçlarına göre, 2022 yılının son çeyreğinden 2023 Eylül ayına kadar en fazla ücret artışı gösteren sektörler sırasıyla %115 ile lojistik, %114 ile perakende ve %108 ile enerji sektörü oldu. En fazla ücret artışı gösteren iş kolları ise, tedarik zinciri, üretim ve mühendislik olarak sıralanıyor. Firmaların en fazla bütçe ayırdığı yeni mezun rollerinde ise yapay zeka ve teknolojinin öncelik kazandığı görülüyor.
En yüksek ücret artışları İstanbul’da
Araştırmaya göre; İstanbul en çok ücret alan bölge konumunda. Buna karşılık, İzmir ve Ankara bölgeleri ile İstanbul arasındaki ücret farkı her geçen yıl kapanmaya devam ediyor.
Ücret artışı son yıllarda asgari ücret artışıyla paralellik gösteriyor
Mercer Türkiye ve Doğu Akdeniz Kariyer Bölge Lideri Şadiye Azışık Kılcıgil, “Çok daha önceki senelerde enflasyonla paralel ilerleyen ücret artışlarının 2021 yılından bu yana asgari ücret artış oranlarıyla paralel ilerlediğini görüyoruz. Bunun yanı sıra yüksek enflasyon ve asgari ücretteki artışlar, yeni mezun ücret seviyesini yukarı yönlü oynatmaya devam ederken organizasyonlardaki üst seviye rollerde benzer seviyelerde artışlar yapılmadığı görüldü. Bu durum, Türkiye’deki yeni mezun ve genel müdür seviyeleri arasındaki makasın 2021 ve geçtiğimiz yıla göre daraldığını gösteriyor.” dedi.
Firmalar 2024 yılında tek zam planlıyor
Firmaların 2022’de %63’ünün 2023 yılında ise %67’sinin yılda iki kere ücret zammı gerçekleştirdiğine dikkat çeken Kılcıgil, “Yıl içinde üç veya daha çok kez zam yapan firmaların oranı 2022 yılında %34, 2023 yılında ise %26 idi. 2024 yılındaysa firmaların %59’unun yıl içerisinde bir kez, %33’ünün iki kez ve %8’inin ise üç veya daha fazla sayıda zam yapmayı planladığını görüyoruz. Firmaların %79’u ise Ocak ayında 2024 ücret artışını gerçekleştirmeyi düşünüyor. 2023 yılında %78 olan Temmuz ayında zam yapma oranı ise bu yıl %32’ye geriledi.” dedi.
Türkiye, istihdam beklentilerinde küresel ortalamanın altında
ManpowerGroup, 2024 yılının ilk çeyreğindeki işe alım beklentilerini ölçmek için 41 ülkede 40 bin 77 işverenle İstihdama Genel Bakış anketini yaptı. Ankete göre küresel çapta 2024’ün ilk çeyreğinde, önümüzdeki yıl için zayıf büyüme beklendiğinden şirketlerin ekonomilere ilişkin endişeleri de artıyor. ManpowerGroup’un anketine göre üç çeyrektir üst üste yükselen küresel işe alım beklentileri de 2024 yılının ilk çeyreği için bu nedenlerden ötürü düştü. Bu durum, mevsimsellikten arındırılmış Net İstihdam Görünümünün (NEO) 30’dan 26’ya gerilemesine de yansıdı. Ankete göre Türkiye’deki işverenler önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde %22 puanlık Net İstihdam Görünümü (NEO) ile ülkemizde sağlıklı bir işe alım ortamı öngördüklerini ortaya koysa da işe alım ortamına ilişkin beklentiler geçen çeyreğe göre 4 puan, geçen yılın bu çeyreğine göre 7 puan geriledi. Türkiye, istihdam beklentilerinde küresel ortalamanın da 4 puan altında kaldı.
En güçlü ve en zayıf sektörler
Türkiye’deki sektörlerin tamamı Ocak-Mart 2024 döneminde çalışan sayısında artış öngörüyor. Türkiye’nin en yüksek istihdam beklentisine sahip sektörü 36’lık istihdam görünümüyle bilgi teknolojileri sektörü oldu. Geçen çeyrekten ve geçen yılın aynı döneminden bu yana beklentilerde en fazla artış gösteren sektör ise enerji ve kamu hizmetleri oldu. Bununla birlikte, bu çeyrek taşımacılık, lojistik ve otomotiv sektöründe 9 çeyreğin en düşük NEO puanı kaydedildi.
En güçlü ve en zayıf bölgeler
Türkiye’de yedi bölgenin tamamındaki işverenler 2024’ün ilk çeyreğinde çalışan sayılarında artış bekliyor. Türkiye’deki en fazla istihdam beklentisine sahip bölge 28 NEO ile Karadeniz Bölgesi oldu. Bölgede beklentiler geçen çeyrekten bu yana %12 puan azalmış olsa da geçen yılın aynı çeyreğinden bu yana %7 puan arttı. Diğer yandan bu çeyrek, Ege’de son 8 yılın en yüksek NEO puanı kaydedildi. Buna karşın İç Anadolu’da 2021 yılının 3. çeyreğinden bu yanaki en düşük NEO görüldü.
